Opis instrumentu
To tenorowo-basowy instrument z grupy chordofonów smyczkowych. Powstał w oparciu o budowę skrzypiec, przy czym korpus wiolonczeli jest 2-krotnie dłuższy, a boczki 4-krotnie wyższe. Z dolnej części wiolonczeli wystaje nóżka, która służy podparciu na podłodze. Od skrzypiec instrument ten różni także smyczek – krótszy i mocniejszy niż skrzypcowy. Wiolonczela jest wyposażona w cztery struny. Gra się na niej w pozycji siedzącej, obejmując kolanami pudło rezonansowe. Wiolonczela posiada piękne, niskie, melancholijne brzmienie, choć w wysokim rejestrze brzmi wyraźnie, konkretnie, „błyskotliwie”.
Instrument ten powstał prawdopodobnie w II połowie XVI wieku z basowej violi da braccio. Pierwszym znanym twórcą utworów na wiolonczelę był Nicola Amati. Jednak dopiero jego uczeń, słynny Antonio Stradivari, stworzył obowiązujący do dzisiaj standard instrumentu. Najstarsza wiolonczela, która jest do dzisiaj w użyciu, to instrument stworzony w 1566 roku przez Andreę Amatiego dla orkiestry francuskiego króla Karola IX.
Wiolonczela może być elementem kwartetu smyczkowego czy orkiestry kameralnej i symfonicznej, jest jednak również istotnym instrumentem solowym. Muzyka przeznaczona na wiolonczelę powstawała od baroku aż do współczesności i zawsze cieszyła się dużym powodzeniem. Początkowo za jej pomocą realizowano partie basowe, później zajęła miejsce głównego bohatera popisów solo. Stało się to za sprawą znakomitych wykonawców wiolonczelowych, którzy zainspirowali kompozytorów do poszerzenia repertuarów przeznaczonych dla jednego wykonawcy. Szczególne zasługi w tym zakresie należą do Mścisława Rostropowicza – wirtuoza i wielkiego pedagoga wiolonczeli, który wypuścił ze swojej szkoły licznych wybitnych solistów, a także umocnił pozycję wiolonczeli jako instrumentu solowego tuż obok skrzypiec i fortepianu. Komponowali dla niego m.in. tak sławni twórcy, jak Sergiusz Prokofiew, Dymitr Szostakowicz czy Witold Lutosławski. Jemu też trzeba przyznać ważne miejsce w zapoczątkowaniu „renesansu” wiolonczeli, który trwa aż do dnia dzisiejszego.
Praktyczne informacje
- Cena nowego instrumentu dla początkujących: ok. 1000 zł
- Cena instrumentu profesjonalnego: od ok. 4500 zł
- Wiek rozpoczęcia nauki: 6 lat
Przykłady wykorzystania wiolonczeli:
Jak mogę się zapisać?
Zapraszamy na lekcje wiolonczeli dzieci, młodzież i dorosłych, którzy pragną rozwijać swoje umiejętności gry na tym instrumencie. Nauka może odbywać się już od szóstego roku życia. Wiolonczele budowane są również w mniejszych rozmiarach dla dzieci, nie będzie więc problemu z posługiwaniem się instrumentem. Najmłodsze dzieci (ok. 5 roku życia) mogą uczęszczać do tzw. zerówki muzycznej, w ramach której odbywa się jedna lekcja gry na wiolonczeli w tygodniu oraz jedna lekcja umuzykalniania w postaci grupowych zajęć rytmicznych. Aby zapisać się do pierwszej klasy szkoły muzycznej, należy zgłosić się na przesłuchania, które służą ocenie ogólnych predyspozycji muzycznych ucznia. Przesłuchania odbywają się w czerwcu, a zapisy przyjmujemy już od marca.
Do początkujących klas gry na wiolonczeli zapraszamy dzieci od lat 6, a także młodzież i dorosłych. Dla wszystkich z nich tworzone są osobne grupy wiekowe.
Nauka gry w ramach szkoły muzycznej trwa 6 lat w przypadku dzieci młodszych (6-8 lat) i 4 lata w przypadku młodzieży i dorosłych. Do szkoły muzycznej można zapisać się bez posiadania żadnych nabytych wcześniej umiejętności muzycznych. Jeśli natomiast uczeń posiada już określone umiejętności, może dostać się do wyższej klasy.
W szkole muzycznej system kształcenia opiera się na podstawie programowej oraz ramowych programach nauczania szkół muzycznych (w oparciu o rozporządzenia Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego) z poszerzeniem o autorskie programy nauczania. W szkole muzycznej zajęcia odbywają się dwa razy w tygodniu. Poza nauką gry na wiolonczeli dla uczniów szkoły muzycznej przewidziane są zajęcia z tzw. „teorii” (jak m.in. kształcenie słuchu, rytmika czy audycje muzyczne – ich ilość i rodzaj zależą od roku nauki). Lekcje gry na wiolonczeli odbywają się indywidualnie na zasadach mistrz – uczeń, natomiast lekcje z teorii prowadzone są dla całej grupy. Poza lekcjami gry szkoła muzyczna zapewnia liczne koncerty, audycje i wydarzenia muzyczne, które pozwalają oswoić się z występami na scenie – zarówno jako odbiorca, jak i twórca.
W szkole muzycznej odbywają się obowiązkowe przesłuchania i egzaminy. Ukończenie szkoły wiąże się z otrzymaniem państwowego świadectwa ukończenia szkoły muzycznej I stopnia. Oferujemy również kursy muzyczne. Nauka gry na wiolonczeli w ramach kursów odbywa się wedle bardziej swobodnych zasad. Wówczas ucznia obowiązują tylko lekcje z instrumentu (nie uczęszcza na lekcje z teorii), a ponadto sam wybiera ilość i czas trwania zajęć. W przypadku małych dzieci rekomendujemy w ramach nauki gry na wiolonczeli dla początkujących lekcje 30-minutowe, a dla starszych – 45-minutowe. Jeśli chodzi o kurs nauki gry na wiolonczeli, może on trwać wybraną przez ucznia ilość czasu (np. 1-2-3 lata), a kończy go otrzymanie dyplomu ukończenia kursu.